برنامه نویس سمت سرور کیست؟

به‌طور کلی کامپیوترها برای این که با هم ارتباط داشته باشند باید به صورت سرویس‌دهنده یا سرور (Server) و سرویس‌گیرنده یا کلاینت (Client) تقسیم شوند. در دنیای اینترنت هم به همین صورت است و به کامپیوترهایی که اطلاعات و صفحات وب‌سایت‌ها بر روی آنها ذخیره شده، سرور می‌گویند و این کامپیوترها زمانی که درخواستی از طرف یک کامپیوتر، گوشی هوشمند، تبلت و یا برنامه‌های تحت وب ارسال می‌شوند، درخواست را بررسی کرده و اطلاعات مورد نیاز را به کامپیوتر سرویس گیرنده و یا کلاینت ارسال می‌کنند و این اطلاعات هر چیزی می‌توانند باشند. برنامه نویس سمت سرور این ارتباطات را بر قرار می‌کند و باعث ارسال صحیح اطلاعات می‌شود.

زمانی که شما آدرس یک وب‌سایت را در نوار آدرس مرورگر اینترنت خود تایپ می‌کنید، این درخواست به سروری که سایت مورد نظر شما بر روی آن قرار دارد فرستاده می‌شود و سرور با تحلیل اطلاعات درخواستی، آنها را در قالب فایل‌هایی که توسط مرورگر قابل اجرا باشند به کامپیوتر شما ارسال کرده و مرورگر اینترنت شما آنها را تفسیر کرده و اطلاعات که شامل متن، تصویر و یا فیلم هستند را به صورت صحیح و در جای مناسب به شما نشان خواهد داد.

برای این که این مراحل به درستی انجام شوند، باید در زمان طراحی سایت و یا اپلیکیشن و یا برای هر کاری، برنامه نویسی مناسب انجام شود. بعضی از برنامه‌ها برای اجرا شدن به محیط سرور نیاز دارند و بر روی آن اجرا می‌شوند که به آنها برنامه‌های سمت سرور می‌گویند. این برنامه‌ها به بانک‌های اطلاعات و سرویس‌دهنده‌ها باید دسترسی داشته باشند که این اطلاعات بر روی سرور قرار دارند. زمانی که اطلاعات مورد نیاز جمع‌آوری شد، این اطلاعات به فایل‌های HTML، CSS و JAVASCRIPT تبدیل می‌شوند و به کامپیوتر کاربر که همان سرویس‌گیرنده است منتقل می‌شوند و به وسیله مرورگر برای کاربر نمایش داده می‌شوند.

برنامه‌های HTML، CSS و JAVASCRIPT که در مرورگر تفسیر و اجرا می‌شوند به برنامه‌های سمت کاربر معروف هستند. کد برنامه‌های سمت سرور به هیچ عنوان برای کاربر قابل مشاهده نیست و در مرورگر فقط می‌توان کدهای HTML، CSS و JAVASCRIPT را مشاهده کرد. به عنوان مثال وقتی شما در سایت ثبت نام می‌کنید، عملیاتی که انجام می‌شود در سمت سرور بوده و این کار توسط برنامه‌های سمت سرور مدیریت می‌شود.

سایت‌ها به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند، سایت‌های استاتیک و دینامیک. سایت‌های که تعاملی با کاربر ندارند و فقط اطلاعاتی را نشان می‌دهند، مانند سایت‌های معرفی یک هنرمند و یا آنهایی که اطلاعات یک شرکت را نشان می‌دهند، سایت‌های استاتیک هستند. سایت‌های دینامیک یا پویا امکاناتی را برای ارتباط کاربر فراهم می‌کنند و کاربر می‌تواند در آنها عضو شود، وارد ناحیه کاربری مخصوص خود شده و یا می‌تواند در آنها نظر بگذارد. این سایت‌ها به برنامه نویسی سمت سرور نیاز دارند تا برنامه بتواند با دیتابیس و یا منابع مختلف ارتباط داشته باشند.

برنامه نویس سمت سرور

یک برنامه نویس سمت سرور باید با زبان‌های سمت سرور آشنایی داشته باشد و بتواند ارتباط بین پایگاه داده و سایت را به خوبی برقرار کند. از طرف دیگر باید توانایی تولید کدهای کاربردی برای انواع سرویس‌گیرنده‌ها را داشته باشد. کاربران با سیستم عامل‌های مختلف و مرورگرهای متفاوت به سرور متصل می‌شوند و محدودیت‌ها و تنظیمات مربوط به خود را دارند و برای این که سایت در تمامی سرویس‌گیرنده‌ها به خوبی نمایش داده شود و هر کاربر بتواند از تمامی امکانات سایت استفاده کند، کدها توسط برنامه نویس سمت سرور باید به گونه‌ای نوشته شود که تمام شرایط پیش‌بینی شده باشد.

از طرف دیگر یک برنامه نویس سمت سرور باید از کدهای طولانی استفاده نکند. هر قدر فایل ایجاد شده حجم بیشتری داشته باشد زمان بیشتری نیاز دارد تا تفسیر شود و باعث می‌شود سرعت بارگذاری سایت پایین آید. از طرف دیگر استفاده بیش از حد از منابع سرور مانند CPU و RAM باعث می‌شود سرور در یک زمان نتواند درخواست‌های مختلف را اجرا کند و اگر چندین کاربر بخواند سایت را مشاهده کنند، سرور توانایی پاسخ به همه درخواست‌ها را نداشته باشد و برای بعضی از کاربران سایت با تاخیر زیاد بارگذاری شده و یا هیچ اطلاعاتی به کاربر ارسال نشود.

تجربه برای برنامه نویس سمت سرور

نقش تجربه برای برنامه نویس سمت سرور

یک برنامه نویس سمت سرور علاوه بر داشتن مهارت در کد نویسی به تجربه کاری هم نیاز دارد تا بتواند کدهای کوتاه و کاربردی بنویسد. این کدها باید تمامی اطلاعات را به طور کامل به کاربر نمایش دهند و در عین حال حجم کمی هم داشته باشند که برای تفسیر آنها به منابع زیادی احتیاج نباشد.

یک برنامه نویس سمت سرور علاوه بر کد نویسی بهینه باید به امنیت وبسایت و پایگاه داده هم توجه کافی داشته باشد. امنیت وبسایت یکی از موارد مهم بوده و در صورتی که نکات امنیتی در برنامه نویسی رعایت نشود امکان وارد آمدن صدمات جبران ناپذیر و هزینه‌بر، بالا خواهد بود. یک برنامه نویس سمت سرور باید به موارد امنیتی در زمان کد نویسی توجه کند تا اقدامات خرابکارانه هکرها و ویروس‌ها نتوانند آسیبی به سایت برسانند.

سیستم عامل‌های سرور

برنامه‌هایی مانند HTML، CSS و JAVASCRIPT در کامپیوتر سرویس گیرنده اجرا می‌شوند و برای اجرا نیاز به سرور ندارند. شما می‌توانید یک فایل متنی که کدهای HTML، CSS و JAVASCRIPT در آن قرار دارد را در کامپیوتر خود ایجاد کنید و پسوند آن را .html قرار دهید با کلیک بر روی آن، مرورگر باز شده و اطلاعاتی که درون کدهای آن قرار دادید به نمایش گذاشته می‌شود و تفاوتی نمی‌کند با چه مرورگر و یا در محیط کدام سیستم عامل اجرا می‌شود. اما زبان‌های برنامه نویسی سمت سرور برای اجرا به محیط سرور و سیستم عامل‌های مخصوص سرور احتیاج دارند.

سرورها هم مانند کامپیوترها و لپ تاپ‌ها سیستم عامل‌های مختلفی دارند که دو تا از محبوب‌ترین و فراگیرترین آنها، سیستم عامل‌های ویندوز و لینوکس هستند. سرورهای دارای سسیستم عامل ویندوز، زبان‌های برنامه نویسی ASP و ASP.Net و محصولاتی که توسط مایکروسافت ارائه شده را می‌توان به خوبی بر روی آنها اجرا کرد. سرورهای دارای سیستم عامل ویندوز به خاطر داشتن لایسنس، گران‌تر از سرورهای لینوکس هستند. البته باید توجه داشت که این سیستم عامل‌ می‌تواند از طیف گسترده‌ای از زبان‌های برنامه نویسی پشتیبانی کند ولی در بعضی از برنامه‌ها مانند زبان PHP باید تغییراتی در کد نویسی انجام شود. در صورتی که تصمیم به استفاده از محصولات مایکروسافت مانند ASP، ASP.Net، VbScript و یا Ms Access را دارید، استفاده از سرور با سیستم عامل ویندوز تنها گزینه شما باید باشد. بانک اطلاعاتی SQL Server معمولا در سرورهای ویندوز و برای زبان برنامه نویسی ASP استفاده می‌شود.

سرورهای دارای سیستم عامل لینوکس به خاطر این که این سیستم عامل متن باز است و برای استفاده از آن نیاز به دریافت لایسنس نیست، رواج بیشتری دارند و ارزان‌تر هستند. معمولا بانک اطلاعاتی که برای سیستم عامل لینوکس استفاده می‌شود My SQL است.

زبان‌های برنامه نویسی سمت سرور

زبان‌های برنامه نویسی سمت سرور

برای طراحی سایت دینامیک به زبان برنامه نویسی نیاز داریم که با دیتابیس بتواند تعامل داشته باشد و کدهای پویا و مناسبی را در سمت کاربر ایجاد کند. باید در نظر بگیرید که هر کدام از برنامه‌های سمت سرور می‌توانند به تنهایی و یا با ترکیب با دیگر زبان‌های برنامه نویسی سمت سرور مورد استفاده قرار بگیرند. هر کدام از این زبان‌ها ویژگی‌هایی دارند و این ویژگی‌ها در زمان انتخاب، مورد توجه قرار می‌گیرند و برای سایت‌های مختلف متفاوت خواهد بود. در زیر به تعدادی از زبان‌های برنامه نویسی سمت سرور اشاره خواهیم کرد.

زبان برنامه نویسی ASP.Net

این زبان برنامه نویسی توسط مایکروسافت ارائه شده و یکی از زبان‌های محبوب برنامه نویسی است. این زبان برنامه نویسی نسل جدید زبان ASP بوده که یک تکنولوژی برنامه نویسی با استفاده از دات نت است. معمولا شرکت‌های بزرگ برای نرم افزارهای تحت وب خود از این زبان برنامه نویسی استفاده می‌کنند. با استفاده از Microsoft Visual Studio که در واقع محیط برنامه نویسی مایکروسافت بوده و در آن قابلیت‌های زیادی به صورت پیش فرض در نظر گرفته شده است، این زبان نوشته می‌شود. صفحات ASP.Net با پسوند .aspx مشخص می‌شوند و زمانی که مرورگر یک درخواست به سمت سرور ارسال می‌کند، فایل خوانده شده و اسکریپت را در فایل اجرا کرده و خروجی را به زبان HTML به سمت مرورگر ارسال می‌کند. این زبان برنامه نویسی علاوه بر این که بر روی سرور ویندوز قابل اجرا است، بر روی سرور لینوکس هم می‌توان آن را اجرا کرد.

زبان برنامه نویسی PHP

زبان برنامه نویسی PHP رایج‌ترین زبان برنامه نویسی در وب است و اکثر سایت‌ها با این زبان برنامه نویسی ساخته شده‌اند. زبان PHP با بانک اطلاعاتی MySQL و بر روی سیستم عامل لینوکس با هماهنگی بالا و خیلی سریع‌تر از ASP.Net اجرا می‌شود. می‌توان بر روی کامپیوتر شخصی Apache را نصب کرد و فایل‌های PHP را اجرا کرد. به خاطر محبوبیت بالای این زبان برنامه نویسی از آن در سرور ویندوز هم استفاده می‌شود، البته با اندکی تغییرات در کدها. یادگیری این زبان آسان بوده و به صورت شیء‌گرا برنامه نویسی می‌شود.

زبان برنامه نویسی JAVA

زبان برنامه نویسی JAVA EE برای برنامه نویسی تحت وب است و این زبان در سمت سرور اجرا می‌شود. معمولا از این برنامه در سازمان‌های بزرگ مانند شرکت‌های بیمه، آژانس‌های مسافرتی و بانک‌ها و امثال این موارد استفاده می‌شود. این زبان برنامه نویسی به خاطر شیء‌گرا بودن آن شهرت زیادی دارد. به خاطر شیء‌گرا بودن آن امکان توسعه نرم افزار، ساده خواهد بود. برنامه‌های JAVA را می‌توان یک بار نوشت و بعد از آن بر روی هر دستگاهی که یک ماشین مجازی JAVA دارند، اجرا کرد. کدها بعد از کمپایل شدن به دستوراتی تبدیل می‌شوند که بایت کد نام دارند و این بایت کدها به وسیله ماشین مجازی جاوا به کدهای باینری قابل فهم برای سخت افزار کامپیوتر تبدیل می‌شوند. فرقی نمی‌کند کامپیوتری که این کدها دورن آن اجرا می‌شود از سیستم عامل ویندوز استفاده کند یا لینوکس.

زبان برنامه نویسی PYTHON

Python یکی دیگر از زبان‌های برنامه نویسی سمت سرور است که بیشتر در زمینه خودکار سازی سامانه‌ها، توسعه وب، واسطه‌های برنامه نویسی و غیره کاربرد دارد. زبان برنامه نویسی پایتون شیء‌گرا و چند منظوره است و برای طراحی سایت‌های دینامیک و تحلیل داده‌ها کاربرد دارد. Python یک زبان آسان برای یادگیری بوده و در عین حال دارای قدرت بالایی است. می‌توان به وسیله زبان پایتون برنامه نویسی تحت وب، طراحی اپلیکیشن، تولید نرم افزارهای مهندسی و آمار و انیمیشن سازی و موارد دیگر را انجام داد. می‌توان از زبان پایتون در سیستم عامل‌های مختلف مانند، ویندوز، لینوکس، یونیکس و مکینتاش و غیره استفاده کرد. در زبان پایتون به خاطر قابلیت درون سازی کد، می‌توان بخشی از برنامه را به زبان دیگری نوشت و در بین کدهای پایتون از آن استفاده کرد.