سلام در این جلسه یک نکته تکنیکی در تولید و تهیه استراتژی تولید محتوا را با شما مطرح می‌کنم. موضوعی که اگر آن را لحاظ کنید کار استراتژیست محتوا به مراتب پیچیده‌تر از گذشته می‌شود.
این جلسه آخری است که در آکادمی آموزش تولید محتوای دیاکوبین به بحث استراتژی محتوا می‌پردازم. هر استراتژیست محتوایی با چرخه عمر محتوا آشناست و در زمان تدوین یک استراتژی بلندمدت آن را باید در نظر بگیرد. اما در بسیاری از استراژی‌ها این چرخه مهم در نظر گرفته نمی‌شود. این که چرا یک استراتژیست محتوا با دانستن اهمیت چرخه عمر محتوا آن را در نظر نمی‌گیرد موضوعی است که در ادامه این جلسه درباره آن بیشتر توضیح می‌دهم.
من این مباحث را در سایت متمم خواندم و بخشی از مطالب این درس برگرفته از درس دکتر شعبانعلی است. البته در تولید محتوا برای سایت‌های گوناگونی که مسئولیت آن را داشته ام با آن درگیر بوده‌ام و به صورت حرفهای آن را تجربه کرده‌ام. چرخه عمر محتوا را خیلی‌ها مانند چرخه عمر یک محصول می‌پندارند که حرف بی‌راهی هم نیست. یک محصول به دلایلی تولید می‌شود. وقتی وارد چرخه تولید آن می‌شوم باید مقدماتی را فراهم کنیم و بعد مراحل تولید آن را سپری کنیم. آن را عرضه کنیم و بعد به ترویج آن بپردازیم و سپس باید آن را بازسازی کنیم و بعد به فکر کنارگذاشتن آن بیفتیم و آن را کنار بگذاریم. این مراحل هر کدام می‌تواند برای عرضه یک محصول یک پیچ خطرناک به باشند و جالب آن که برای محتوا هم صادق‌اند.
مراحل به ترتیب به این صورت است.
بگذارید یک مثال برای شما بیاورم از شباهت چرخه عمر محتوا و چرخه عمر یک محصول.
خودرو ملی ترکیه این روزها که من این درس را می‌نویسم خیلی سر و صدا کرده است. چندین میلیارد دلار خرج طراحی و ساختش شده است و به نظر می‌آید یک ماشین جاندار با استاندارد‌های آینده باشد. اما ۶۰ سال پیش هم ترک‌ها به دنبال تولید و عرضه یک خودرو ملی بودند. ماشینشان برای آن زمان بد هم نبود. اما در عرضه اولیه و رونمایی آن ایرادات زیادی پیش آمد. رنگ ماشین خشک نشده بود و داغ داغ از تنور بیرون آمده بود. این به کنار، کمی بنزین بی‌کیفیت در آن ریخته بودن و وقتی رئیس جمهور سوار آن شد و کمی رانندگی کرد چند خیابان رد نکرده، در برابر دوربین خبرنگاران، ماشین خاموش شد و هرچه استارت زدند روشن نشد که نشد. “دوریم” خودروی ملی ۶۰ سال پیش ترکیه، یک کابوس تمام عیار برای سازندگانش بود حال آن که “توگ” این روزها به رویای شیرین جناب اردوغان بدل شده است.
دوریم فاجعه بار
دوریم در مرحله عرضه اولیه یک فاجعه تمام عیار بود. هر چقدر هم سعی کردند در مراحل بعدی به داد آن برسند و آن فاجعه را جبران کنند، نشد که نشد. آنچنان که شصت سالی ترک‌ها را از ساخت و عرضه خودروی ملی منصرف کرد.
توگ پرامید
من در این درس قصد ندارم حرفهای سایت‌های دیگر برای شما تکرار کنم اگر دوست دارید بدانید که در هر یک از این مراحل چه رفتاری را باید نشان دهید و بر سر متن و محتوای شما چه می‌آید، لطفا سایت متمم دکتر شعبانعلی را بخوانید.
حالا این چرخه چه ربطی به استراتژیست محتوا دارد. هر چیزی که با زمان سروکار دارد عملا در سرزمین استراتژیست محتوا به سر می‌برد. استراتژیست‌های محتوایی بی‌درنظر گرفتن چرخه عمر محتوا تنها فرار رو به جلو انجام می‌دهند.
فرار رو به جلو اصطلاحی است که در جنگ و سیاست و شطرنج از آن استفاده می‌شود. گاهی شما در موقعیت دفاعی قرار می‌گیرد و بجای آن که نیرو‌های خود را عقب بکشید و در لاک دفاعی بروید در اشتباهی کامل، حمله می‌کنید نیرو‌های خود را در عمق میدان حریف می‌آورد حال آن که برتری نفراتی و تجهیزاتی حمله عملا وجود ندارد. این کار را برای آن انجام می‌دهید که ضربه‌ای کاری به حریف وارد کنید یا در یک اتفاق حریف را مات کنید. اگر حریف که دست بالا را در بازی به دست آورده، از مواضع حساسش مانند شاه و وزیر محافظت مناسب را انجام دهد، فرار رو به جلو تنها به شکست سریع‌تر کسی که آن را در پیش گرفته است می‌انجامد.
خوب از این مثال تخصصی شطرنجی که بگذریم، وارد دنیای محتوا می‌شویم. پیش‌روی و ساخت و انتشار محتوا مواضع هجومی شما هستند شما می‌توانید روزی سه یا چهار محتوای ۱۰۰۰ کلمه‌ای را تولید کنید. شاید در زمان شروع تولید هم دلایل و نیاز‌های مناسبی را سنجیده‌‌اید و در بستری صحیح به تولید محتوای خود پرداخته‌اید. اما در همین جاست که باید عمر چرخه محتوا خود را مشخص کنید. این محتوا تا کی می‌تواند به مخاطب ما سود برساند؟ دنیای ما دنیایی است که هر روز تغییر می‌کند و هر روز که از خواب پا می‌شویم، چیزی تغییر کرده است و چیزی عوض شده است. آیا مطلب ما هم عوض می‌شود. در یک استراتژی حمله و دفاع هر دو مهم هستند و باید هم‌زمان به آنها فکر کنید. همان طور که پیش تولید و تولید و عرضه اولیه و حتی ترویج را می‌توان در فاز حمله قرار داد می‌توان بحث بازسازی و حذف محتوا را در فاز دفاع قرار داد.
مطالب استراتژیک مطالبی است که در فاز حمله به سختی ساخته می‌شوند پیش تولید و تولید و عرضه و ترویج آن زمان بر و سخت است برای آن باید لینک سازی های زیادی انجام دهید. درباره آن باید وبینار بگذارید. در شبکه‌های اجتماعی باید از آنها بیشتر یاد کنید. آنها را باید به گونه‌ای بنویسید که جملاتی را در آنها به صورت جمله قصار عرضه کنید و همه این‌ها موضوعاتی است که در زمان بر و سخت است. شاید باید چندین بار آنها را ویرایش کنید و حتی قبل از انتشار اولیه نیازمند ساخت ورژ‌ن‌های گوناگونی از آنها باشید.
جلو بردن یک لشکر کشی سنگین کار سختی است و جوانب زیادی را می‌طلبد. زمانی که مطلب خوب شما به خط یک گوگل رسیده است و هر روز تعداد افرادی که آن را می‌بینند زیاد و زیادتر می‌شود. شاید فکر کنید این جایی است که باید روی پشتی صندلی خود تکیه دهید و پاهایتان را دراز کنید و نفسی به راحتی بکشید. اما خیر باید عرض کنم که تازه وارد فاز دفاعی شده‌اید. اگر شما در این نقطه استراتژیک فقط به تولید جدید فکر کنید به امید این که مطالب قدیمی‌تر شما دیگر دارند کار خود را می‌کنند و دیگر نیازی ندارند که بازسازی و احیا شوند. بعد از مدتی یک انباری بزرگ از مطالبی دارید که برخی از آنها خوب‌اند ولی روز به روز قدیمی‌تر و فرسوده‌تر و نخواندنی‌تر می‌شوند و برخی از آنها هم که اصلا به درد نمی‌خورند. بسیاری از سایت‌ها در ابتدای کار خوب عمل کرده‌اند در سال‌های اول محتوا‌هایی بسیار پخته و عالی تولید کرده‌اند ولی هر چه قدر از عمر این سایت‌ها گذشته است به خاطر در نظر نگرفتن چرخه عمر محتوا ضعیف و ضعیف‌تر شده اند به گونه‌ای که الان دیگر حتی نمی‌توان آنها را خواند.
در نظر نگرفتن چرخه عمر محتوا یک دلیل دیگر هم دارد. ما ناچاریم هر سال برخی از صفحاتمان را با روش‌های بی‌ضرری مانند ریدایرکت ۳۰۱ به صفحات بهتر و قوی‌تریمان ارجاع دهیم ولی این کار از روند افزایش صفحات ما می‌کاهد و حتی در کوتاه مدت امکان دارد بر سئو سایت ما تأثیر منفی بگذارد. مانند گیاهی که وقتی حرصش می‌کنند مدتی پژمرده می‌شود. اما این کار برای جان گرفتن آن لازم است. دقیقا شما هم با این کار جا را برای مقالات به روز‌تر و قوی‌تر باز می‌کنید.
یکی دیگر از مواردی که سبب می‌شود چرخه عمر محتوا به یکی از مهم‌ترین مباحث استراتژی تولید محتوا بدل شود، از دست دادن اعتبار سایت است. زمانی دنیای وب بسیار کوچک بود و می‌شد بسیاری از مطالب را در یک سایت گرد هم آورد این سایت‌ها تا همین پنج شش سال پیش هم خیلی خوب بودند اما الان هر وقت آنها را در صفحه اول گوگل می‌بینم به راحتی رهایشان می‌کنم و به سراغ لینک بعد می‌روم زیرا مطالب این سایت‌ها به هیچ وجه موثق نیستند. خواندن آنها با نخواندنشان یکی است. یک استراتژیست خوب باید همیشه به عقب برگردد و راهی را که آمده ایمن سازی کند.
سایت و صفحات ما به یک انبار بسیار بزرگ از محتوا‌های قدیمی و از رده خارج تبدیل می شود.
هم‌زمان با فکر کردن به تولید در محله اول به فکر بازسازی و حذف مطلب باشید.
تحصیلاتم در ادبیات فارسی بوده است و علاقه‌ام نیز. از این رو نوشتن را برای خود هم روشی برای امرارمعاش انتخاب کرده‌ام و هم راهی برای آرام شدن و لذت بردن. در دیاکوبین وظیفه نوشتن آکادمی تولید محتوا و همین طور مقالات مربوط به دیجیتال مارکتینگ و طراحی تجربه کاربری را برعهده دارم. پدیده‌هایی که هر روز برای آن مطالعه می‌کنم و شوقم به آنها بیشتر می‌شود.
نظرات کاربران (0)